De impact van de vierde industriële revolutie op onze samenleving

In een industriële revolutie staan nieuwe technische ontwikkelingen centraal. De revoluties in het verleden resulteerden in een verbetering van de kwaliteit van ons leven en een stijging van het gemiddelde inkomen. Al deze nieuwe technologie, producten en diensten maakten ons leuker uiteindelijk gewoon aangenamer.

Ook de vierde industriële revolutie verandert hoe we leven, werken en communiceren en heeft impact op bijna elk aspect van het leven. Alleen wat is de vierde industriële revolutie nu precies? En wat maakt dat die revolutie nu op gang komt?

Wat is de vierde industriële revolutie?

De eerste industriële revolutie van ongeveer 1760 tot 1867 ontstond door de opkomst van fabrieken, de tweede van 1867 tot 1914 ontstond door nieuwe uitvindingen in de textiel- en ijzerindustrie. De derde industriële revolutie ontstond vooral door technologische ontwikkelingen zoals de introductie van computers.

De vierde industriële revolutie kenmerkt zich door technologische doorbraken op het gebied van kunstmatige intelligentie, robots, biotechnologie, 3D printen, virtual reality, Internet of Things (IoT) en nanotechnologie.

Banen verdwijnen en ontstaan

Veel mensen zijn bang voor de macht van de technologie in de toekomst. Maar dan beseffen we ons niet dat er al veel apparaten zijn die wij niet zien als robots maar het wel zijn. Denk bijvoorbeeld aan de grasmaaier die zelfstandig het gras maait, assistenten in fabrieken en ga zo maar door. Tijdens de eerste, tweede en derde revolutie waren mensen ook bang voor de nieuwe ontwikkelingen. We zullen dus moeten wennen aan deze nieuwe situaties.

Uit onderzoek van het World Economic Forum (bron) blijkt dat robots al ongeveer 29% van het werk doen. Volgens verwachtingen zal dit in 2025 50% zijn, waardoor 75 miljoen banen zullen verdwijnen.

De branches die hierbij het waarschijnlijk de meeste banen zullen verliezen, zijn de financiële sector en de logistieke sector volgens de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor (bron). De banen waar de meeste routine in zit, lopen dan het meeste gevaar.

Robots en software op basis van kunstmatige intelligentie kunnen met name voorspelbare en logische dingen doen. Denk hierbij aan beroepen zoals kantoormedewerker, fabrieksmedewerker en accountant.

Er zullen ook nieuwe banen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan meer banen voor bijvoorbeeld data-scientists, wetenschappers, sales en marketing specialisten en mensen die verstand hebben van kunstmatige intelligentie. Uit schattingen van o.a. Gartner blijkt dat er 133 miljoen banen bij zullen komen. Dit betekent dat er meer nieuwe banen ontstaan dan er weg zullen vallen door de impact van AI.

Wat kunnen wij doen met deze ontwikkelingen?

We zullen dus minder routinewerk gaan doen en daardoor tijd over hebben voor andere vaardigheden, die we wel zullen moeten blijven ontwikkelen. Hierbij kunnen werkgevers hun werknemers bijscholen zodat hun baan past in de toekomstige manier van werken.

Volgens het World Economic Forum zijn vaardigheden zoals creativiteit en emotionele intelligentie heel belangrijk in de toekomst.  De eigenschappen waarin robots tekort schieten, worden belangrijker voor mensen.

Robots en kunstmatige intelligentie kunnen voor zover nu bekend is zelfstandig geen creatieve ideeën bedenken en ook niet mensen aanvoelen op emotioneel en sociaal vlak. Het is belangrijk dat bedrijven en werknemers daar op inspelen. De werknemers zouden ook geschoold kunnen worden op de technologie van de machines.

Je zou je af kunnen vragen: raakt de mens dan niet overbodig? Het antwoord daarop is: nee, het gaat om het samenspel tussen mens en machine zolang mensen zich blijven focussen op specifieke menselijke vaardigheden op het gebied van creativiteit, intuïtie en empathie.

Exponentiële groei en de Wet van Moore

Bij exponentiële groei op technologisch gebied verdubbelt de verwerkingssnelheid jaarlijks terwijl de kosten ervan halveren. In een grafiek gaat de lijn bij exponentiële groei met steeds grotere stappen omhoog in tegenstelling tot een grafiek met lineaire ontwikkeling waarbij je een rechte lijn ziet die omhoog of omlaag gaat.

Hieronder een grafiek van Ray Kurzweil’s boek The Singularity Is Near waarin je ziet hoe technologie de afgelopen eeuw exponentieel is gegroeid:

Volgens de Wet van Moore verdubbelt het aantal transistors op een chip elke twee jaar door de technologische vooruitgang. Gordon Moore is een van de oprichters van chipfabrikant Intel. Met meer transistors op een chip, kunnen chips ook steeds meer en steeds complexere bewerkingen verrichten. Om je een idee te geven: de chip in jouw smartphone is miljoenen malen krachtiger dan alle gecombineerde computers van NASA tijdens de maanlanding in 1969.

Technische singulariteit

Technologische singulariteit is een hypothetische toekomstvoorspelling op basis van het samensmelten van mensen en geavanceerde technologieën. De belangrijkste uitdrager hiervan is de computerwetenschapper Raymond Kurzweil. Hij bouwt voort op exponentiële groei zoals de Wet van Moore door uit te gaan van zo’n zelfde groeitempo in de ontwikkeling van wetenschap en techniek.

Als de ontwikkelingen net zo snel gaan als de snelheid waarmee chips zich ontwikkelen dan volgt er volgens Kurzweil een moment van technologische singulariteit waarbij computers door kunstmatige intelligentie het niveau van alle menselijke intelligentie zullen gaan overstijgen. Hij verwacht dat dit moment van singulariteit zo rond 2045 zal zijn. Een andere voorspelling van Kurzweil is dat kunstmatige intelligentie rond 2029 het menselijke niveau van intelligentie zal evenaren.

Hierbij geeft Kurzweil aan dat “de singulariteit ons in staat zal stellen om de beperkingen van onze biologische lichamen en onze hersenen te overstijgen. Er zal geen onderscheid meer zijn tussen mens en machine.”

Conclusie

De vierde industriële revolutie geeft onze ongekende mogelijkheden zoals de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, robots, het Internet of Things, nanotechnologie en dat allemaal op basis van steeds lagere kosten. Uiteraard zullen we ook uitdagingen krijgen, bijvoorbeeld op het gebied van werk, ethiek en privacy om maar een paar gebieden te noemen.

Van nature zijn we als mensen geneigd om uitdagingen aan te gaan met lineaire, stapsgewijze oplossingen. Zolang we ons kunnen herinneren zijn onze toekomstplannen of onze loopbaan een lineaire ontwikkeling.

Echter, de snelheid van deze nieuwe ontwikkelingen is exponentieel. We zullen deze uitdagingen dus op een andere manier moeten gaan benaderen: van lineair naar exponentieel, een enorme verschuiving in ons denken.

Artikelen over de vierde industriële revolutie

[display-posts category=”vierde-industriele-revolutie” posts_per_page=”-1″ order=”DESC” orderby=”date”]